Tag: reklamo/daing

Ang pangit sa pagrereklamo

Lawiswis Ng Salita ni P. Nicanor F. Lalog II, Ika-07 ng Agosto 2023
Larawan kuha ni Dra. Mylene A. Santos, MD, sa France, 2022.

Matapos nating pagnilayan kaibahan ng reklamo at hinaing, ngayon ay masinsinang suriin natin ang sama at kabuktutan – ang kapangitan – nitong pagrereklamo. Bukod sa sinasadya itong pag-isipan upang manipulahin mga tao maging Diyos, ang masaklap na mukha ng pagrereklamo ay naroon ito palagi sa mga taong malalapit sa atin tulad ng pamilya at kaibigan.

Sina Miriam at Aaron ay nag-usap laban kay Moises tungkol sa asawa niyang taga-Cus. And sabi nila, “Si Moises lamang ba ang kinausap ni Yahweh? Hindi ba’t tayo man?” Hindi kaila kay Yahweh ang usapan nilang ito.

Bilang 12:1-2
Larawan kuha ng may-akda sa San Juan, La Union, 24 Hulyo 2023.

Ito ang masakit na katotohanan sa pagrereklamo: ang mga unang-unang nagrereklamo laban sa atin palagi yung pinakamalapit sa atin, iyong mga taong inaasahan natin na sana higit nakaka-unawa sa atin, na sana ang mga tagapagtanggol at kakampi natin, mga nagmamahal sa atin.

Kahapon sa unang pagbasa ating natunghayan paanong nagreklamo mga Israelita laban kay Moises nang sila ay nahirapan at nagutom sa ilang. Dinig na dinig ni Moises kanilang mga reklamo kaya siya ay naghinaing sa Diyos. Dapat sana sina Aaron at Miriam na mga kapatid niya ang dumamay sa kanya subalit sa ating pagbasa ngayon, sumama pa sila sa pagrereklamo laban kay Moises!

At hindi lamang iyon! Nang-intriga pa ang magkapatid laban sa kanilang kapatid. Ginawang isyu nina Aaron at Miriam ang taga-Cus na asawa ni Moises na si Zipporah. Ating napagnilayan kung paanong sa pagrereklamo mayroon palaging panunumbat, panunukat at paghahamon sa mga inirereklamong tao kungdi pati sa Panginoong Diyos tulad sa tagpong ito (https://lordmychef.com/2023/08/07/masama-magreklamo-pananalangin-ang-dumaing/).

Alam naman nina Aaron at Miriam bakit nakapag-asawa si Moises ng hindi Judio dahil nga siya ay tumakas at nagtago sa ilang matapos niyang mapatay isang bantay na Egipsiyo. Sa pagkakataong ito, kanila ring kinukuwestiyon nila pagkatao ni Moises na kapatid nila.

Higit sa lahat, dito ating nakita ang pangit at mabahong katotohanan ng pagrereklamo na bunsod ng simpleng inggit. Tingnan kung paanong kayang wasakin ng pagka-inggit ating pagiging magkakapatid at pamilya!

Nagngingitngit sa inggit sina Aaron at Miriam laban kay Moises at maging kay Yahweh dahil hindi sila makabida sa mga tao. Ibig nilang umepal sa mga tao. Sa mga susunod na kabanata, ganito rin ang kuwento ng mga kalalakihang nainggit sa mga hinirang na propeta ni Yahwen sa ilang. Katulad ni Miriam, sila ma’y pinarusahan ng Diyos.

Larawan kuha ng may-akda sa San Juan, La Union, 25 Hulyo 2023.

Dapat nating matanggap na bawat isa sa atin ay mayroong gampaning papel at misyon sa buhay mula sa Diyos. Huwag nating sukatin o kuwentahin uri ng ating gampanin sapagkat walang maliit o malaking bagay sa Diyos. Ang pinaka-mahalaga sa kanya ay ang ating katapatan sa kanyang iniatas na gawain at misyon. Kung ang ibig ng Diyos na papel natin sa mundo ay tagapagpatay ng ilaw o taga-kaway ng munting bandila tuwing dumaraan ang tren sa crossing, iyon na iyon! Ang ningning at kahalagahan ng bawat gawain ay nakabatay sa Diyos at hindi sa ano pa mang sukatan o pamantayan ng tao. Kaya sa halip mainggit, ating pagbutihin mga gawain natin.

Sa ebanghelyo sa araw na ito ating natunghayan si Simon Pedro “umepal” kay Jesus na naglakad sa ibabaw ng tubig nang hilingin niyang palapitan din siya doon ng Panginoon. At pinagbigyan naman siya ni Jesus ngunit nang maramdaman ni Pedro ang malalakas na hangin, unti-unti siyang lumubog dahil sa takot kaya napasigaw siya sa paghingi ng saklolo kay Jesus.

Madali kasing makita ang ganda ng tanawing naglalakad sa ibabaw ng tubig o masarap siguro maranasan ikaw ay ginagalang ng lahat katulad ni Moises. Pero, iyon na ba lahat?

Hindi natin alintana mga likas na problema at hirap nakaatang sa kanya-kanyang balikat sa bawat tungkulin sa buhay at sa pamilya, sa opisina at sa pamayanan, o kahit saan man. Katulad ni Pedro nang maramdaman niya napakalakas na hangin nang maglakad sa ibabaw ng tubig katulad ni Jesus kaya natakot siya. Hindi lamang ganoon ang magreklamo at mainggit sa mga tao na ating hinahangaan o tinitingala.

Larawan ni Sto. Domingo mula sa Google.

Ngayong ika-walo ng Agosto ay paggunita kay Sto. Domingo, tagapagtatag ng Order of Preachers (OP) na tinaguriang mga Dominicano.

Batay sa mga kuwento noong ipagbuntis siya ng kanyang ina, nanaginip ito ng aso na tumatakbong may kagat-kagat na sulo, paikot-ikot sa madidilim na kalsada dahil gabi. Saan man magtungo ang naturang aso ay naghahatid siya ng liwanag dahil sa sulo sa kanyang kagat-kagat sa bibig.

Alalaong-baga, ipinalagay na ang sanggol niyang isisilang ay maghahatid ng liwanag sa buong daigdig katulad ng aso sa panaginip kaya pinangalanan siyang Domingo o Dominic na mula sa Domini Canes sa wikang Latin na ibig sabihin ay “Aso ng Panginoon”. At iyon nga ang nangyari sa buhay ni Sto. Domingo: siya at ang kanyang mga taga-sunod mula noon hanggang ngayon sa pamamagitan ng pagtuturo ay naghahatid ng liwanag ni Kristo sa daigdig na balot ng kadiliman ng kasamaan at kasalanan.

Hilingin natin kay Sto. Domingo tayo ay kanyang ipanalanging maliwanagan ating mga sarili upang mapawi lalo’t higit mga dilim ng inggit at pagrereklamo na bumabalot sa atin. Amen.

Masama magreklamo, pananalangin ang dumaing

Lawiswis Ng Salita ni P. Nicanor F. Lalog II, Ika-7 ng Agosto 2023
Larawan kuha ng may-akda, takipsilim sa Tagaytay, ika-8 ng Pebrero 2023.

Madalas maitanong sa akin ng mga tao kung kasalanan daw ba, o masama, ang magreklamo sa Diyos? Bago sila sagutin, lagi kong hiling na liwanagin muna kung sila ba ay nagrereklamo o dumaraing sa Diyos?

Malaki pagkakaiba ng dalawang salitang ito na tila magkapareho lalo na kung ating uugatin ang kanilang pinagmulang wika na Latin, Pranses, Kastila at Inggles. Marahil dahil sa pagsasalin-salin ng mga salitang reklamo at daing, naiba kanilang kahulugan kaya mahalaga nating maunawaan upang makatulong sa ating wastong pakikipag-ugnayan sa isa’t-isa at sa Panginoong Diyos.

Hindi po ako dalubhasa sa linguistika o pag-aaral ng mga wika ngunit ibig ko na pagnilayan ang pagkakaiba ng reklamo at daing mula sa kanilang pinagmumulan o pinagbubuhatan. Ang reklamo ay mula sa isipan habang ang daing ay buhat sa puso at kaibuturan ng kalooban. Sa pagkakaibang ito ng kanilang pinagmumulan natin makikita kanilang kasamaan at kabutihan.

Larawan kuha ng may-akda mula sa Jordan tanawin ang ilang ng Israel noong Mayo 2019.

Masama ang pagrereklamo dahil ito ay sinasadya o wilfull sa Inggles. Mayroong malisya at masamang paglalayon bunsod ng maling pag-gamit ng kaisipan o intellect na kung saan pinangingibabawan ito ng kasamaan.

Sa pagrereklamo, mayroong pagpaplano at pag-aaral sa paglalahad ng hangad na hindi lamang maaksiyunan at solusyunan ang hinaharap na suliranin o katayuan kungdi maungkat pa ang ibang mga isyu ng nagrereklamo. Katulad lamang ito noong tayo ay mga bata pa na bubulung- bulong kapag masama ang loob kung nauutusan.

Sa pagrereklamo, naroon ang isang proseso ng kaisipan at hindi lamang bunga ng emosyon o damdamin na kapag naibulalas na ay tapos na. Naroon palagi ang paghahanap ng butas at kung anu-ano pang mga bagay na maaring isisi at ipula saan man at kanino man.

Kitang-kita ito sa karanasan ng mga Israelita doon sa ilang matapos sila ay hanguin ng Diyos sa pamumuno ni Moises mula sa pagkaalipin sa Egipto. Tingnan at suriin paanong nagreklamo mga Israelita noon kay Moises nang sila ay magutom at mahirapan sa paglalakbay.

Kaya, nagreklamo na naman sila. Ang sabi nila, “Kailan pa ba tayo makatitikim ng masarap na pagkain? Mabuti pa sa Egipto! Doon, isang hingi lamang namin ay mayroon na agad isda, pipino, pakwan, sibuyas, at bawang. Dito walang makain kundi manna.

Bilang 11:4-6
Ang eskultura ng ginawang ahas na tanso ni Moises sa tikin sa lugar kung saan mismo nangyari na ngayon nasa pangangalaga ng mga Paring Franciscano sa Jordan. Larawan kuha ng may-akda, Mayo 2019.

Pagmasdan ang masakit na bahagi ng bawat reklamo, masdan paanong magsalita mga reklamador na tila wala kang nagawang mabuti para sa kanila.

Kadalasan ang problema ng mga reklamador ay hindi lamang sa ayaw na ayaw nila ng hirap at tiisin sa buhay kungdi wala din silang tiwala sa kapwa kaya naman puno sila ng pangungutya at paghahamon. Dito natin mababakas ang malalim na kasamaan ng reklamo na isang uri ng manipulasyon at pambabraso upang maimaniobra at maipilit ang sariling kagustuhan na tanda ng kawalan ng pasensiya sa buhay at ng pagtitiwala sa iba lalo na sa Diyos.

Maraming pagkakataon ang pagrereklamo ay nagiging isang panunumbat, panunukat, at paghahamon maging sa Diyos na maaring ikabunga ng hindi maganda.

Mula sa Bundok ng Hor, nagpatuloy ang mga israelita patungong Dagat ng mga Tambo upang lihisan ang Edom. Dahil dito, nainip sila sa pasikut-sikot na paglalakbay na yaon. Nagreklamo sila kay Moises, “Inialis mo ba kami sa Egipto para patayin sa ilang na ito? Walang kaming makain ni mainom! Sawa na kami sa walang kwentang pagkaing ito.” Dahil dito, sila’y pinadalhan ni Yahweh ng makamandag na ahas at sinumang matuka nito ay nmamatay.

Bilang 21:4-6
Larawan kuha ng may-akda sa Mt. St. Paul, La Trinidad, Benguet noong 2017.

Sa kabilang dako naman, hindi masama, lalong hindi rin kasalanan ang dumaing sa Diyos. Kung tutuusin ay maituturing na isang pananalangin ang ating pagdaing sa Diyos!

Bakit?

Muli, makikita natin ang pinagmumulan ng ating pagdaing na walang iba kungdi puso natin.

Maraming pagkakataon, ang ating pagdaing ay bumubukal mula sa kaibuturan ng ating sarili dahil sa matinding hirap at pagtitiis. Wala kang mapagsabihan dahil labis na ang kawalan ng pagpapahalaga sa iyo ng ilang tao na dapat sana’y kumilala sa iyong mga pagpapagal at, hindi sa anu pa mang dahilan, ay tumanaw ng utang na loob man lamang sa iyong kagandahang-loob.

Kaya naman natural at hindi mo na rin mapigilan pag-uwal mula sa puso at kalooban mga nararamdaman lalo na sama ng loob maging pagtatampo sa ilang tao. At maski sa Diyos na tila baga walang pakialam sa iyo. Pero ganoon nga ba? Hindi!

Dumaraing tayo sa Diyos kahit tila pakiwari natin malayo siya o walang pakialam dahil wala na tayong ibang matakbuhan kungdi siya na lamang. Hindi masama na tayo ay dumaing sa Diyos at ihayag pagtatampo sa kanya dahil pagiging totoo ito sa sariling nararamdaman.

Dito sa nararamdamang ito rin nakatago ang kagandahan nitong pagdaing na isang panalangin din sapagkat sa bawat hinaing, naroon ang pagsusumamo sa Poong Maykapal na siya lamang ang mayroong magagawa sa atin. Hindi magagalit ang Diyos sa atin dahil batid niya kung baga tayo ay “naglalambing” sa kanya katulad ni Moises sa ilang pagkakataon.

Hindi kaila kay Moises ang iyakan ng lahat ng sambahayan na nakatayo sa pintuan ng kani-kanilang tolda. Nagalit nang labis ang Diyos, kaya nabalisa si Moises. Itinanong ni Moises kay Yahweh, “Bakit ninyo ako isunuong sa ganitong kalaking pasanin? Bakit ninyo ako ginaganito? May nagawa ba akong laban sa inyo? Ako ba ang nagsilang sa kanila? Hindi ko sila kayang alagaang mag-isa. Napakalaki ng gawaing ito para sa akin! Kung ganito rin lamang ang gagawin ninyo sa akin, mabuti pa’y mamatay na ako ngayon din kaysa maghirap nang matagal.”

Bilang 11:10-12, 14-15
Larawan kuha ng may-akda sa may St. Catherine Monastery, Mt. Sinai, Egypt, Mayo 2019.

Tayo ma’y nakapagdrama na rin siguro ng kung ilang ulit tulad ni Moises sa Diyos ng ganito. E, pinansin ba tayo ng Diyos? Siyempre hindi! Bagamat hirap na hirap tayo ngunit, heto pa rin tayo, buhay na buhay!

Ganoon kaganda ang pagdaing – maihinga lang ay naaayos na ang lahat sa atin, gumagaan ating pasanin dahil ang totoo dama natin ang Diyos sa piling natin.

Kapag tayo dumaraing sa Diyos, doon niya tayo tiyak dinirinig dahil doon tayo pinakamalapit sa kanya kay Kristo Jesus doon sa Krus. Tuwing tayo ay batbat ng hirap at sakit lalo na sa mga pula at reklamo ng mga taong tinutulungan at kinakalinga natin, doon tayo nakabayubay sa krus kasama si Jesus at katulad ni Jesus.

Kapag wala tayong narinig kungdi reklamo ng maraming tao sa kabila ng ating pagsisikap para sa kanila, doon tayo nagmamahal na tunay gaya ni Jesus.

Hindi tayo makareklamo kanino man maliban sa Diyos dahil sa ating kaibuturan, batid natin siya lang ating maaasahan. Hindi labi ang nangungusap sa atin kungdi puso at kalooban sa kapangyarihan ng Espiritung Banal gaya ng sinasaad ni San Pablo (Rom. 8:26-27).

Kayo kung ikaw ay pagod na sa bigat ng mga pasanin sa buhay, nabibingi na sa mga reklamo at patutsada ng mga “magagaling” na tao sa paligid mo, chill lang. Okey lang magbuntung-hininga tulad ni Jesus (tingnan Marcos 8:11-13) nang mapuno sa kakulitan ng mga kalaban.

Ibuhos iyong daing, pati luha, sa Diyos na tanging sa ating nakauunawa. Higit sa lahat, nagmamahal at natutuwa dahil sa kabila ng maraming reklamo ng iba, gumaganap tayo sa kanyang misyon at ipinagagawa. Amen.

Larawan kuha ng may-akda sa San Juan, La Union, ika-24 ng Hulyo 2023.