Doon sa amin sa lalawigan ng Bulacan mayroong kasabihan "mahiya lang ay tao na."
Totoong-totoo
at napapanahon
ang kasabihang ito
sa dami ng mga tao
ang wala nang kahihiyan
sa pag-gawa ng mga
katiwalian at kasamaan,
sa pagsisinungaling
at lantarang pambabastos
sa ating pagkatao;
marahil ganoon
na nga katalamak
at kakapal ng kanilang
pagmumukha
na hindi na nila alintana
kanilang kahihiyang
kinasasadlakan
na dapat sana'y
itago kahit man lang
pagtakpan kesa
ipinangangalandakan
tila ibig pang ipamukha
sa madla na wala silang
ginagawang masama.
Ang masaklap nating kalagayan sa ngayon ay ang wala nang kahihiyan ng karamihan na higit pang masama sa mga walang-hiya.
Madaling maunawaan matanggap mga walang-hiya kesa walang kahihiyan; kalikasan ng mga walang-hiya ang hindi mahiya ni matakot sa kanilang mga gawaing masama katulad ng mga holdaper, snatcher, kidnapper kasama na mga mambubudol at manunuba sa utang at iba pang mga kriminal; mga walang-hiya sila kaya wala silang mabuting gagawin kungdi kasamaan kaya pilit nating iniiwasan bagamat mahirap silang kilalanin ni kilatisin mahirap iwasan at kapag ika'y nabiktima napapabungtung-hininga ka na lang sa pagsasabi ng "walangyang yun!"
Higit na malala at masama sa mga walangya ang walang kahihiyan: sila mga tinuturing na mararangal sa lipunan, nakaaangat sa kabuhayan, magagara ang tahanan, nagtapos ng pag-aaral sa mga sikat na pamantasan at higit sa lahat, kadalasan laman ng simbahan araw-gabi sa pananalangin ngunit kanilang loobin puno ng kasakiman kaya wala silang kahihiyan magkunwaring banal kahit asal ay gahaman sa salapi at karangalan; ang mga walangya maski papano marunong mahiya mukha ay tinatakpan upang hindi makilala sa gawang kasamaan ngunit itong mga walang kahihiyan ay talaga naman ubud ng kapal mga pagmumukha akala walang nakaaalam sa mga gawa nilang kabuktutan! Labis kanilang kasamaan kaya wala silang kahihiyan maging katawan hinuhubaran ipapakita konting laman upang hangaan kanilang kagandahan; kulay apog sa pagkahambog nasanay na sa mabaho nilang amoy na umaalingasaw habang kanilang pinangangalandakan kanilang inaakalang husay at galing parang mga matsing nakalimutang sa kanilang katalinuhan sila'y napaglalalangan din!
Matatagpuan itong mga walang kahihiyan kung saan-saan di lamang sa pamahalaan kungdi maging sa ating mga tahanan at kamag-anakan na pawang kay hirap pakisamahan dahil nga wala nang kahihiyan mga puso at kalooban namanhid na sa kasamaan at kasalanan kaya't panawagang "mahiya naman kayo" hindi sila tinatablan pakiwari'y walang dapat pagsisihan ni ihingi ng kapatawaran; mabuti pa mga walangya nakokonsiyensiya nagsisisi at humihingi ng tawad ngunit mga walang kahihiyan, wala nang pagkukunan kanilang pagkatao'y naglaho na parang mga ungguy!
Lawiswis ng Salita ni P. Nicanor F. Lalog II, Ika-31 ng Marso, 2023
Larawan kuha ng may-akda, Enero 2021.
Doon sa matandang simbahan ng Parokya
ni San Ildefonso sa bayan ng Tanay, Rizal
makikita kakaibang pagsasalarawan
ng Ikapitong Estasyon ng Krus ng
madapa si Hesus sa ikalawang pagkakataon:
naroon mga sundalong Romano
ngunit mukhang Pilipino
kayumanggi ang kutis
pati mga hugis ay malapad
at malalaki mga mata;
sa halip na espada,
bolo kanilang dala,
walang trumpeta
kungdi tambuli
ang hinihipan ng isa.
Ngunit ang kakaiba sa lahat
ang isa sa mga naroon
suot ay antipara na may kulay
tila rakista, parang RayBan
kung titingnan;
walang makapagpaliwanag
sino ang misteryosong ginoo
maliban sa turing ng karamihan
iyon daw si Caiphas
ang punong pari noon
na namuno upang ipapako sa Krus
si Hesus;
bakit siya may salamin,
walang makapagsabi
ngunit sa atin may malalim na bilin.
Huwag ninyong masamain
bagkus ay pagtantuin at namnamin
sinasabi sa atin ng ukit kahit mahigit
tatlong daang taon na nang gawin
malaking kaibahan ng walang-hiyang tao
sa taong walang kahihiyan;
sa Pasyon ng Mahal na Poon
maging sa ating makabagong panahon
mga taong masasama tinatawag
na walang-hiya, hindi nahihiya
sa pagpapakasama;
ngunit mas masama kaysa kanila
mga taong walang kahihiyan,
kanilang kasamaan di alintana
sa pag-aakala sila ang palaging tama!
Ngayong Viernes Dolores
papasok na tayo sa Semana Santa
suriin ating mga mata
baka antiparang suot
ay malabo na o baka katulad
ng kay Caiphas doon sa Tanay
madilim ang kulay
si Hesus nadapa ay hindi matanaw
ni sulyapan ay ayaw;
masahol pa sa walang-hiya
na likas ang kasamaan
dahil ang taong walang
kahihiyan ipangangalandakan
akala niyang kabutihan
sagad na kasamaan!
Sabi ng matatanda,
mahiya lang ay tao na
nguni't papaano
kung hindi na tablan
ng ano mang kahihiyan
pakiramdam nasa kabutihan?
Ito ating tandaan
hangga't mayroong
kahihiyahan ang sino man
hindi malayo
siya ay nasa kabutihan
dahil walang nasa katinuan
ang ipagmamalaki ang kasamaan
na maging mga walang-hiya
ikinahihiya man!
lordmychef.com 